Milletvekili Seçim
Kanunu
Kanun Numarası : 2839
Kabul Tarihi : 10/6/1983
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 13/6/1983 Sayı: 18076
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 22 Sayfa: 380
BİRİNCİ BÖLÜM - Genel Hükümler
Amaç ve Kapsam
Madde 1- Bu Kanun, milletvekili seçimi sistem ve usulünü,
seçim çevreleriyle milletvekili sayısını, seçim dönemi ve
zamanını, ara seçimi, seçimin yenilenmesi, seçilebilme ve aday
olma esasları ile milletvekili seçimine ilişkin ilkeleri ve
uygulamaları düzenler.
Seçim Sistemi ve Usulü
Madde 2- Milletvekili seçimi tek derecelidir. Seçim nispi
temsil sistemine göre, genel, eşit ve gizli oyla, bütün yurtta
aynı günde yargı yönetim ve denetimi altında yapılır.
Seçmen, oyunu tam bir serbestlikle kendisi kullanır.
Oyların sayımı, dökümü ve tutanaklara bağlanması, açık olarak
yapılır.
Milletvekili Sayısı ve Dağılımı (*)
Madde 3- (DeÄŸiÅŸik: 27/10/1995 - 4125/8 md.) Milletvekili
sayısı 550' dir. (Son iki cümle iptal: Ana.Mah.'nin;
18/11/1995 tarih ve E. 1995/54, K. 1995/59 sayılı kararı ile.)
Seçim Çevreleri ve Çıkaracağı Milletvekili Sayısı
Madde 4- (Değişik: 27/10/1995 - 4125/9 md.) İllerin çıkaracağı
milletvekili sayısının tespitinde toplam milletvekili
sayısından (...) her il'e önce bir milletvekili verilir. (**)
(Değişik : 23/11/1995 - 4138/1 md.) Son Genel Nüfus Sayımı ile
belli olan Türkiye nüfusu, birinci fıkradaki illere verilen
milletvekili sayısı çıkarıldıktan sonra kalan milletvekili
sayısına bölünmek suretiyle bir sayı elde edilir. İl nüfusunun
bu sayıya bölünmesi ile her ilin ayrıca çıkaracağı
milletvekili sayısı tespit olunur.
--------------------------------------------------------------------------------
(*) Bu madde başlığı, 27/10/1995 tarih ve 4125 sayılı Kanunun
9 uncu maddesiyle deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ olup, metne iÅŸlenmiÅŸtir.
(**) Birinci fıkrada yeralan, "100 milletvekili çıkarıldıktan
sonra kalan milletvekili sayısından" ve üçüncü fıkrada yeralan
"bu suretle hesaplanan milletvekillerinin sayısı 450'yi
bulmadığı takdirde" sözcükleri, Anayasa Mahkemesi'nin 18/11/
1995 tarih ve E. 1995/54, K. 1995/59 sayılı Kararı ile iptal
edilmiştir. (R.G.: 21/11/1995 - 22470 Mük.)
--------------------------------------------------------------------------------
(...) nüfusu milletvekili çıkarmaya yetmeyen illerin nüfusları
ile artık nüfus bırakan illerin artık nüfusları büyüklüklerine
göre sıraya konulur ve ilk hesapta iller arasında
bölüştürülmemiş bulunan milletvekilleri bu sıraya göre
dağıtılır. (*)
Son kalan milletvekilliÄŸinin verilmesinde, iki veya daha fazla
ilin eşit nüfus veya nüfus artığı göstermesi halinde, bunlar
arasında ad çekilir.
Yapılan tespit sonunda, çıkaracağı milletvekili sayısı 18'e
kadar olan iller, bir seçim çevresi sayılır. Çıkaracağı
milletvekili sayısı 19'dan 35'e kadar olan iller iki, 36 ve
daha fazla olan iller üç seçim çevresine bölünür. Bu seçim
çevreleri, numara sırasına göre adlandırılır.
Bu illerin seçim çevreleri belirlenirken;
a) Seçim çevreleri, mümkün olduğu ölçüde eşit veya birbirine
yakın sayıda milletvekili çıkaracak şekilde oluşturulur.
b) Mümkün olduğu ölçüde ilçelerin mülki bütünlüğü dikkate
alınır.
c) Aynı seçim çevresinde yer alacak ilçelerin nüfus ve coğrafi
yakınlıkları ile ulaşım imkanları gözönünde bulundurulur.
Bu illerin milletvekili sayısının seçim çevrelerine
dağıtımında; seçim çevrelerinin çıkaracakları milletvekili
sayısı , nüfusları bakımından illerin milletvekili sayısını
tespit etmeye ilişkin esaslara göre belirlenir.
Seçim Çevreleri ve Çıkaracakları Milletvekili Sayısının İlanı
Madde 5- Seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı
milletvekili sayısı, Yüksek Seçim Kurulu tarafından, genel
nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren en geç altı
ay içinde, 4 üncü madde uyarınca tespit edilerek Resmi Gazete,
radyo ve televizyonla ilan edilir.
Seçim Dönemi, Seçimin Başlangıcı ve Seçim Günü
Madde 6- Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçimleri beş yılda
bir yapılır.
--------------------------------------------------------------------------------
(*) Birinci fıkrada yeralan, "100 milletvekili çıkarıldıktan
sonra kalan milletvekili sayısından" ve üçüncü fıkrada yeralan
"bu suretle hesaplanan milletvekillerinin sayısı 450'yi
bulmadığı takdirde" sözcükleri, Anayasa Mahkemesi'nin 18/11/
1995 tarih ve E.1995/54, K. 1995/59 sayılı Kararı ile iptal
edilmiştir. (R.G.: 21/11/1995 - 22470 Mük.)
--------------------------------------------------------------------------------
Her Seçim döneminin son toplantı yılının 3 Temmuz günü seçimin
başlangıç tarihidir ve Ekim ayının ikinci Pazar günü oy
verilir.
Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmezse,
Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye
bırakılmasına karar verebilir.
Geri bırakma sebebi ortadan kalkmamışsa, erteleme kararındaki
usule göre bu işlem tekrarlanabilir.
Ara Seçim
Madde 7- Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliklerinde boşalma
olması halinde, ara seçime gidilir.
Ara seçimleri, her seçim döneminde bir defa yapılır ve genel
seçimden otuz ay geçmedikçe ara seçime gidilemez. Ancak,
boşalan üyeliklerin sayısı, üye tamsayısının yüzde beşini
bulduğu hallerde, ara seçimlerinin üç ay içinde yapılmasına
Türkiye Büyük Millet Meclisince karar verilir.
Genel seçimlere bir yıl kala ara seçimi yapılamaz.
Seçimin Yenilenmesi
Madde 8- Seçim dönemi bitmeden önce, seçimin yenilenmesine
Türkiye Büyük Millet Meclisi veya Cumhurbaşkanınca karar
verilmesi halinde, durum Bakanlar Kurulu tarafından kırksekiz
saat içinde ilan olunur.
(Değişik : 10/9/1987 - 3403/4 md.) Yenileme kararı Türkiye
Büyük Millet Meclisi tarafından verilmişse Meclis, seçimin
yapılacağı tarihi de belirler. Yenileme kararının
Cumhurbaşkanınca verilmesi halinde, bu kararın verildiği
gün-den sonra gelen doksanıncı günü takip eden ilk Pazar günü
oy verilir.
Sürelerin Tespiti
Madde 9- Seçimlerin yenilenmesine veya ara seçimi yapılmasına
karar verildiği hallerde, Yüksek Seçim Kurulu, bu Kanun ile
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri
Hakkında Kanunun ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun
seçimlere ilişkin olarak tespit ettiği süreleri kısaltarak
uygulayabilir.
Seçilme Yeterliği
Madde 10- Otuz yaşını dolduran her Türk vatandaşı milletvekili
seçilebilir.
Milletvekili Seçilemeyecek Olanlar
Madde 11- Aşağıda yazılı olanlar milletvekili seçilemezler :
a) Ä°lkokul mezunu olmayanlar,
b) Kısıtlılar,
c)Yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar,
d) Kamu hizmetinden yasaklılar,
e) Taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis
veya süresi ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş
olanlar,
f) Affa uğramış olsalar bile:
1. Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık,
dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı
iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak
kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve
alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa
vurma suçlarından biriyle mahkum olanlar,
2. Türk Ceza Kanununun İkinci Kitabının, birinci babında
yazılı suçlardan veya bu suçların işlenmesini aleni olarak
tahrik etme suçundan mahkum olanlar,
3. Türk Ceza Kanununun 312 nci maddesinin ikinci fıkrasında
yazılı halkı sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı
gözeterek kin ve düşmanlığa, açıkça tahrik etme suçlarından
mahkum olanlar,
4. Türk Ceza Kanununun 536 ncı maddesinin birinci, ikinci ve
üçüncü fıkralarında yazılı eylemlerle aynı Kanunun 537 nci
maddesinin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci
fıkralarında yazılı eylemleri siyasi ve ideolojik amaçlarla
iÅŸlemekten mahkum olanlar.
İKİNCİ BÖLÜM - Seçim Öncesi İşleri
Adaylık
Madde 12- Bir siyasi partiye mensup olsun veya olmasın seçilme
yeterliğine sahip her Türk vatandaşı bu Kanun hükümlerine göre
milletvekilliğine adaylığını koyabilir.
(Değişik : 28/3/1986 - 3270/28 md.) 298 sayılı Seçimlerin
Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 14 üncü
maddesinin 11 inci fıkrası gereğince Yüksek Seçim Kurulunun
tespit ve ilan ettiği seçime katılabilecek siyasi partiler,
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu hükümlerine göre, bütün
seçim çevrelerinde aday gösterebilirler. (Son cümle mülga:
27/10/1995 4125/21 md.)
İller Toplamının En Az Yarısında Tam Aday Göstermeyen Siyasi
Partilerin Durumu
Madde 13- (Değişik birinci fıkra : 24/8/1991 - 3757/2 md.)
Herhangi bir sebeple iller toplamının en az yarısında 12 nci
maddede öngörülen sayı kadar aday göstermemiş olan veya bu
illerin seçim çevrelerinin herhangi birinde 12 nci maddede
öngörülen sayıdan eksik aday göstermiş bulunan siyasi
partilerin genel merkezlerindeki yetkili organlarına Yüksek
Seçim Kurulu tarafından, eksiklerin derhal tamamlanması lüzumu
bildirilir.
İlgili parti teşkilatı bu tebliğden itibaren iki gün içinde
eksik kalan adaylıkları doldurur. Aksi takdirde o siyasi parti
bütün seçim çevrelerinde seçime katılma hakkını kaybeder.
İller Toplamının Yarısından Fazlasında Aday Gösteren
Partilerin Durumu
Madde 14- (Değişik birinci fıkra: 24/8/1991 - 3757/3 md.)
Siyasi partiler tarafından iller toplamının yarısından
fazlasında 12 nci maddede öngörülen sayı kadar aday
gösterilmiş olmakla beraber yarıyı geçen seçim çevrelerinin
bir veya bir kaçında eksik aday gösterilmesi halinde, Yüksek
Seçim Kurulunca o partinin genel merkezindeki yetkili
organlarına aday listelerinin tamamlanması lüzumu bildirilir.
İlgili parti teşkilatı bu tebliğden itibaren iki gün içinde o
çevrelerin listelerindeki eksikleri tamamlar. Aksi takdirde,
yukarıdaki madde hükmü saklı kalmak şartıyla, adayları eksik
kalan seçim çevresinde o siyasi parti, seçime katılma hakkını
kaybeder.
Ä°tiraz Ãœzerine Meydana Gelen Eksikler
Madde 15- Siyasi partilerin aday listelerinde, yapılan
itirazlar üzerine eksiklik husule geldiği takdirde, Yüksek
Seçim Kurulunun tebliğinden itibaren iki gün içinde bu
eksikler tamamlanır. Aksi takdirde yukarıdaki maddeler
hükümleri, bu hallerde de uygulanır.
Siyasi Partilerin Adayları ve Bağımsız Adaylar
Madde 16- Siyasi partiler anlaşarak müşterek liste halinde
aday gösteremezler.
Siyasi partilere kayıtlı olmayan kimselerin, herhangi bir
siyasi parti tarafından aday gösterilmeleri, kendilerinin
yazılı muvafakatlarına bağlıdır.
Bir kimse aynı zamanda değişik siyasi partiden veya aynı
partiden aynı seçim için birden fazla seçim çevresinden aday
olamaz, aday gösterilemez ve seçilemez.
Bağımsız adaylar da, aynı seçim için birden fazla seçim
çevresinde aday olamaz ve seçilemez.
Kurullarda Görevli Hakimlerin Durumu
Madde 17- Yüksek Seçim Kurulu ve il seçim kurulu başkan ve
üyeleri ile ilçe seçim kurulu başkanları, bu görevlerinden
ancak adaylıklarını koymaları halinde çekilebilirler. Adaylığı
tercih edenler, bu tercih haklarını genel ve ara seçimlerin
başlangıcından bir ay önce, seçimin yenilenmesine karar
verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi
gün içinde kullanabilirler.
Adaylığı tercih edenler, 18 ve 19 uncu maddelerde, memurlar
hakkında konulan kayıtlara tabi olurlar.
İl ve ilçe seçim kurullarında görevlendirilen hakimlerin
görevli bulundukları seçim çevrelerinde, eşleri ve ikinci
dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımları
adaylıklarını koydukları veya aday gösterildikleri takdirde,
bu hakimler seçim kurullarındaki görevlerinden çekilmek ve
durumu derhal yetkili merciine bildirmek zorundadırlar.
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı ve üyeleri, eşleri ve ikinci
dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımları
hakkındaki işlemlerde kurul toplantılarına katılamazlar.
Kamu Görevlileri, Siyasi Parti Yöneticileri ve Türk Silahlı
Kuvvetleri Mensuplarının Adaylığı (*)
Madde 18- (DeÄŸiÅŸik : 27/10/1995 -4125/10 md.) Hakimler ve
Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim
kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo
Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının
memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet
bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri,
aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile
astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe
yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri,
il genel meclisi üyeleri, genel ve ara seçimlerin
başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar
verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi
gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça
adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler.
--------------------------------------------------------------------------------
(*) Bu madde başlığı, 27/10/1995 tarih ve 4125 sayılı Kanunun
10 uncu maddesiyle deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ olup, metne iÅŸlenmiÅŸtir.
--------------------------------------------------------------------------------
Görevden Ayrılmaya İlişkin Hükümler
Madde 19- 18 inci madde kapsamına girenlerin ayrılma istekleri
en yakın amire verilecek bir dilekçeyle yapılır. Dilekçedeki
imzanın sahibine ait olduğu, amir tarafından onanır ve doğruca
bağlı bulunduğu bakanlığa veya kuruma derhal gönderilir.
Dilekçe sahibine, dilekçenin alındığına dair bir belge ve
mertebeler silsilesiyle amirlere de bilgi verilir. Aynı
esaslar dairesinde telgrafla da müracaat yapılabilir.
Dilekçenin bakanlığa veya kuruma geldiği tarihten itibaren, en
geç on gün içinde ayrılma isteğinin kabul edildiği dilekçe
sahibine ve amirlerine tebliÄŸ olunur.
Subay ve astsubayların savaş ve seferberlik hallerindeki
ayrılma istekleri hariç olmak üzere, ayrılma hakkını kazanmış
olanların, ayrılma istekleri reddedilemez. 1402 sayılı
Sıkıyönetim Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası hükmü
saklıdır. Ayrılma istekleri kabul edilen subay ve
astsubaylardan milletvekili seçilmemiş olanlar sonradan bu
isteklerinden vazgeçemezler ve silahlı kuvvetlerine
dönemezler.
Ayrılma hakkını kazanmamış olduklarından dolayı, ayrılma
istekleri reddedilenler, aday listesine giremezler ve
adaylıklarını koyamazlar.
Ayrılma istekleri kabul edilenler, görev başında bulundukları
sürece propaganda mahiyetinde hiçbir harekette bulunamazlar.
Subaylar ile astsubaylar ve görevleri gereği resmi elbise
giyenler, resmi elbiseyle propaganda yapamaz ve bu mahiyette
herhangi bir harekette bulunamazlar.
Siyasi Partilerin Aday Listelerini Vermeleri
Madde 20- (Değişik birinci fıkra : 27/10/1995 - 4125/11 md.)
Siyasi partilerin genel merkezleri, seçime katılacakları seçim
çevrelerine ait aday listeleri (...) Yüksek Seçim Kuruluna
(...) alındı belgesi karşılığında ön seçim gününden en geç on
gün sonraki gün, saat 17.00'ye kadar verirler. (*)
--------------------------------------------------------------------------------
(*) Bu fıkrada yer alan, "ile ülke seçim çevresi
milletvekilleri aday listelerini" ile "ayrı ayrı" sözcükleri,
Anayasa Mahkemesi'nin 18/11/1995 tarih ve E. 1995/54, K.
1995/59 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. (R.G. : 21/11/1995
- 22470 Mük.)
--------------------------------------------------------------------------------
Yüksek Seçim Kurulu, bunları derhal il seçim kurullarına
bildirir. Yüksek Seçim Kurulu, bütün siyasi partilerin aday
listelerini Resmi Gazete ve radyo ile il seçim kurulları da
kendi çevrelerine ait olanları alışılmış araçlarla geçici
listeler halinde ilan ederler.
Bağımsız Adayların Müracaatı
Madde 21- (Değişik birinci fıkra : 27/10/1995 - 4125/12 md.)
Bağımsız milletvekili adaylığı için yapılacak başvuru, adayın
milletvekili seçilmek istediği çevrenin il seçim kurulu
başkanlığına, bu Kanunun adaylık için aradığı şart ve
nitelikleri taşıdığını belirten bir yazı ile (...) (*)
yapılır. Kurul başkanlığı başvurunun alındığına ilişkin bir
belge verir ve derhal Yüksek Seçim Kuruluna duyurur. Yüksek
Seçim Kurulu bu başvuruları, il seçim kurulları da kendi
çevrelerine ait olanları, alışılmış araçlarla geçici listeler
halinde ilan ederler.
Bağımsız adaylık için başvuranlar, en yüksek derecedeki Devlet
memurunun brüt bir aylığı kadar parayı ilgili mal sandığına
emaneten yatırıp makbuzunu milletvekili seçilebilmek için
gerekli baÅŸvurma belgelerine eklerler.
Adaylara Karşı İtiraz
Madde 22- Adayların geçici olarak ilanından itibaren iki gün
içinde il seçim kuruluna itiraz edilebilir. İtirazlar, il
seçim kurullarınca, en geç iki gün içinde karara bağlanır.
İlgililer, bu kararlara karşı iki gün içinde Yüksek Seçim
Kuruluna itiraz edebilirler.
Yüksek Seçim Kurulu, üç gün içinde ve en geç, kesin aday
listelerinin ilanı gününe kadar bu itirazları karara bağlar.
Adayların İncelenmesi
Madde 23- Bir il, birkaç seçim çevresine bölünmüş olsa bile il
seçim kurulları, kendi seçim çevrelerinin adayları hakkında
yaptıkları inceleme sonunda, bu Kanunda yazılı adaylık
şartlarında noksanlık veya aykırılık bulunduğunu görürlerse,
durumu geçici ilan tarihinden itibaren iki gün içinde ilgili
adaya, siyasi partilerin il başkanlarına ve Yüksek Seçim
Kuruluna bildirirler.
--------------------------------------------------------------------------------
(*) Bu arada yer alan "önseçim gününden bir gün önce saat
17:00'ye kadar" sözcükleri, Anayasa Mahkemesinin 18/11/1995
tarih ve E. 1995/54 K. 1995/59 sayılı Kararı ile iptal
edilmiştir. (R.G.:21/11/1995-22470 Mük.)
--------------------------------------------------------------------------------
Adayların İlanı
Madde 24- Adaylıklar kesinleştikten sonra, Yüksek Seçim Kurulu
bütün adayları oy verme gününden önceki ellibeşinci gün, seçim
çevreleri itibariyle Resmi Gazete ve radyo ile ilan edilir.
İl seçim kurulları da kendi seçim çevrelerindeki adayları,
Yüksek Seçim Kurulunun belirttiği tarihte, alışılmış araçlarla
ilan ederler.
Adaylıktan İstifa ve Ölüm
Madde 25- Aday listelerinin kesinleÅŸtiÄŸi tarihten, oy verme
günü saat 17:00' ye kadar ölüm veya istifa nedeniyle aday
listelerinde meydana gelecek eksilmeler, listelerin
tamamlanmasını gerektirmez. Ancak, aday listelerinde
yukarıdaki nedenlerle boşalma olması halinde listedeki adaylar
liste sırasına göre kaydırılmak suretiyle boşalan yerler
doldurulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Seçim Günü İşleri
Kullanılacak Oy Pusulasının Şekli
Madde 26- (DeÄŸiÅŸik : 27/10/1995 - 4125/13 md.) Milletvekili
seçimlerinde kullanılacak siyasi partilerin birleşik oy
pusulaları ile bağımsız adayların oy pusulaları aşağıdaki
esaslar dahilinde hazırlanır :
a) Oy pusulaları, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve
Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 14 üncü maddesinin (1)
numaralı bendindeki esaslara uygun olarak, kağıdında "Türkiye
Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" fligranı bulunan kağıtlara
Yüksek Seçim Kurulu tarafından bastırılır.
b) Birleşik oy pusulasının en üstüne "Siyasi Partiler" ibaresi
yazılır. Bu ibarenin altına seçime katılan siyasi parti
temsilcileri huzurunda Yüksek Seçim Kurulu tarafından çekilen
kura sırasına göre, en başta ve ortada partinin özel işareti,
özel işaretinin altında kısaltılmış adı, onun altında da tam
yazı halinde adı, onun altında koyu renkli harflerle parti
genel başkanının adı ve soyadı, belirli bir aralık veya
çizgiden sonra çapı iki santimetre olan bir boş daire basılır
ve bütün bunların altı çizilir. Bu çizginin altına o partinin
kesinleşen aday listesinde yer alan adayların ad ve soyadları,
aldıkları sıra numarasına göre yazılır. (Son cümle iptal :
Ana.Mah.'nin 18/11/1995 tarih ve E. 1995/54, K. 1995/59 sayılı
kararı ile.)
c) Siyasi parti sütunları arasında yarım (0,5) cm ve iki çizgi
ile belirlenmiş bir aralık bırakılır.
d) Bağımsız adaylar oy pusulalarını Yüksek Seçim Kurulunun
tayin edeceği ebat, şekil ve miktarda kendileri bastırarak
ilan edilen süre içerisinde il seçim kurullarına teslim
ederler.
Birleşik Oy Pusulalarının Mahalline Yollanması ve Mühürlenmesi
Madde 27- Her sandıkta kullanılacak birleşik oy pusulaları
dörtyüzlük paketler haline getirilerek Yüksek Seçim Kurulunca
numaralanıp mühürlendikten sonra yeteri kadar zarf ile
birlikte seçim çevrelerine gönderilir.
Paketleri alan ilçe seçim kurulları, hangi numaralı paketin
hangi sandık kuruluna verildiğini bir tutanakla tespit eder.
Paketi alan sandık kurulu, oy verme günü, oy vermeye
başlamadan evvel paketi açar ve birleşik oy pusulalarının
tamamını sandık kurulu mühürü ile mühürler. Sandık kuruluna
gelen seçmene bu oy pusulalarından bir adet verilirken sandık
kurulu mühürünü taşıdığı ve hiçbir tarafında herhangi bir
işaret bulunmadığı kurul üyelerine, müşahitlere ve seçmene
gösterilir.
Siyasi partilerin kesin adaylarının ad ve soyadları liste
sırasına göre il seçim kurullarınca basılı listeler halinde oy
verme ve sandık alanında görülebilir yerlere asılır. (Son
cümle mülga : 27/10/1995 - 4125/21 md.)
Oyların Kullanma Şekli
Madde 28- (Değişik : 28/3/1986 - 3270/32 md.) Seçmen, Yüksek
Seçim Kurulu tarafından yaptırılıp sandık kurullarına kadar
ulaştırılmış bulunan ve sandık kurulu başkanında oy verme
süresince bulundurulması mecburi olan ve birleşik oy pusulası
ile birlikte kendisine verilen "Evet" yazılı mühürü alarak
oyunu kullanmak üzere kapalı oy verme yerine girer.
(Değişik : 27/10/1995 - 4125/14 md.) Seçmen, "Evet" mühürünü
sadece tercih ettiği siyasi partiye ait özel daire içine
basmak veya varsa yalnızca oy vermek istediği bağımsız adaya
ait oy pusulasını zarfa koymak suretiyle kullanır.
(Değişik : 27/10/1995 - 4125/14 md.) Oyunu kullanan seçmen oy
pusulasını katlayarak zarfa koyar ve zarfı yapıştırır. "Evet"
yazılı mühürü sandık kurulu başkanına geri verir ve oyunu
sandığa atar.
(Değişik : 27/10/1995 - 4125/14 md.) Seçmen, "Evet" mühürünü
bastığı partiye bir oy vermiş sayılır. Seçmen sadece bir
bağımsız adaya ait oy pusulasını zarfa koymuş ise, o bağımsız
adaya bir oy vermiş sayılır.
(Beş ve altınca fıkralar mülga : 27/10/1995 - 4125/14 md.)
Geçerli Oyların Hesabı
Madde 29- (Değişik birinci fıkra : 27/10/1995 - 4125/15 md.)
Bir seçim çevresinde seçime katılan siyasi partinin 28 inci
maddenin ikinci fıkrası uyarınca almış olduğu geçerli oyların
toplamı siyasi partinin o seçim çevresinde almış olduğu
geçerli oyu gösterir.
(Değişik : 27/10/1995 - 4125/15 md.) Bağımsız adayın almış
olduğu geçerli oy 28 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca
elde ettiği geçerli oyların toplamıdır.
Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca siyasi partiler ile
bağımsız adayların aldıkları geçerli oyların toplamı o seçim
çevresinin geçerli oylarını gösterir.
Ülke düzeyindeki geçerli oylar, bütün seçim çevrelerine ait
geçerli oyların toplamıdır.
Sayımın Tutanağa Geçirilmesi
Madde 30- (Mülga : 27/10/1995 - 4125/21 md.)
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM -Seçimden Sonra Yapılacak İşler
İlçelerde Seçim Sonuçlarının Birleştirilmesi
Madde 31- İlçe seçim kurulu, sandık tutanaklarının
birleştirilmesinde, siyasi partiler ile bağımsız adayların
herbirinin aldıkları oy sayısını tespit ederek tutanağa
geçirilir. (İkinci cümle mülga : 27/10/1995 - 4125/21 md.)
İl Seçim Kurullarında Birleştirme
Madde 32- İl seçim kurulu, ilçe seçim kurullarından gelen
tutanakları, yukarıdaki maddede belirtilen şekilde birleştirir
ve her seçim çevresindeki;
a) Seçmenlerin sayısını,
b) Oylarını kullanan seçmenlerin sayısını,
c) İtiraz edilmiş veya ihtilaflı görülmüş olup da, geçerli
sayılarak hesaba katılan oy pusulaları sayısını,
d) Geçerli sayılmayan ve hesaba katılmayan oy pusulaları
sayısını,
e) Geçerli sayılan ve hesaba katılan oy pusulaları genel
toplamını,
f) Seçime katılmış olan siyasi partiler ile bağımsız
adaylardan herbirinin aldığı oy miktarını gösteren geçerli oy
pusulaları sayısını,
g) (Mülga : 27/10/1995 - 4125/21md.)
h) (Mülga : 27/10/1995 - 4125/21md.)
seçim çevrelerine göre ayrı ayrı tutanağa geçirir.
Genel Baraj ve Hesaplanması
Madde 33- (Değişik fıkra bir : 23/5/1987 - 3377/9 md.) Genel
Seçimlerde ülke genelinde, ara seçimlerde seçim yapılan
çevrelerin tümünde, geçerli oyların % 10"unu geçmeyen partiler
milletvekili çıkaramazlar. Bir siyasi parti listesinde yer
almış bağımsız adayların seçilebilmesi de listesinde yer
aldığı siyasi partinin ülke genelinde ve ara seçimlerde seçim
yapılan çevrelerin tümünde yüzde onluk barajı aşması ile
mümkündür.
İl seçim kurulları, yukarıdaki maddeye göre, birleştirme
tutanağını düzenledikten sonra sonuçları en seri şekilde
telgrafla, ayrıca telefon veya telsizle Yüksek Seçim Kuruluna
bildirirler.
Yüksek Seçim Kurulu, bütün illerden bu şekilde alınan
bilgilere göre, Türkiye genelinde geçerli oyların toplamını
yapar ve her siyasi partinin aldığı geçerli oy toplamını genel
geçerli oy toplamına bölerek, siyasi partilerin ülke genelinde
aldığı oy yüzdesini hesaplar ve yüzde onluk barajı aşan siyasi
partilerin isimlerini il seçim kurullarına bildirir ve ilan
eder.
Bu ilandan sonra, bir veya birkaç seçim çevresinde, seçimin
iptaline karar verilmesi ülke genelinde alınan oy yüzdesinin
yeniden tespitini gerektirmez.
Bir Seçim Çevresinde Siyasi Partilerin ve Bağımsız Adayların
Elde Edecekleri Milletvekili Sayısının Hesabı
Madde 34- Bağımsız adaylar ile yukarıdaki maddede yazılı oranı
aşan siyasi partilerin, bir seçim çevresinde elde edecekleri
milletvekili sayısı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
(DeÄŸiÅŸik : 27/10/1995 - 4125/16 md.; Ä°ptal: Ana.Mah."nin
18/11/1995 tarih ve E.1995/54, K.1995/59 sayılı Kararı ile.)
(Değişik : 23/5/1987 - 3377/10 md.) - (Değişik birinci cümle :
23/11/1995 - 4138/2 md.) Seçime katılmış siyasi partilerin ve
bağımsız adayların adları alt alta ve aldıkları geçerli oy
sayıları da hizalarına yazılır. Siyasi partilerin oy sayıları
önce bire, sonra ikiye, sonra üçe... ila o çevrenin çıkaracağı
milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar bölünür. Elde edilen
paylar ile bağımsız adayların aldıkları oylar ayrım
yapılmaksızın en büyükten en küçüğe doğru sıralanır. Seçim
çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar bu payların
sahibi olan partilere ve bağımsız adaylara rakamların büyüklük
sırasına göre milletvekili tahsis olunur. (Ek cümle:
17/10/1987 - 3404/1 md.; mülga : 27/10/1995 - 4125/21 md.) Son
kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu
takdirde, bunlar arasında ad çekilmek suretiyle tahsis
yapılır.
(Değişik : 23/11/1995 - 4138/2 md.) Seçime katılan siyasi
partilerden hiç birisi yukarıdaki maddede yazılı oranı
aşamamış ise milletvekilleri üçüncü ve dördüncü fıkra
hükümlerine göre paylaştırılır.
(Ek : 28/3/1986 - 3270/33 md.; mülga : 23/11/1995 - 4138/2
md.)
Siyasi Partilerin Çıkaracakları Ülke Seçim Çevresi
Milletvekili Sayısının Hesabı
Madde 34/A- (Ek : 27/10/1995 - 4125/17 md.; Ä°ptal: Ana.Mah."nin
18/11/1995 tarih ve E. 1995/54, K. 1995/59 sayılı Kararı ile.)
Siyasi Parti Adaylarından Seçilenlerin Tespiti
Madde 35- (Değişik : 27/10/1995 - 4125/18 md.) İl seçim kurulu
başkanı alınan sonuçlara göre, o seçim çevresinde; siyasi
parti aday listelerinden ve varsa bağımsız adaylardan
seçilenleri tespit eder ve tutanağın bir suretini o seçim
çevresinde ilan ettirir. Diğer bir suretini, bir hafta süre
ile il seçim kurulu kapısına astırır.
Milletvekili Seçilenlerin Yüksek Seçim Kuruluna Bildirilmesi
ve Tutanakların Verilmesi
Madde 36- Milletvekili seçilenler belli olur olmaz,
seçilenlerin ad ve soyadları ve parti adayı iseler mensup
oldukları siyasi parti, il seçim kurullarınca en seri şekilde
telgrafla, ayrıca telefon veya telsiz ile seçim çevreleri de
gösterilerek Yüksek Seçim Kuruluna bildirilir.
(Değişik: 27/10/1995 - 4125/19 md.) Milletvekili seçilenlere
il seçim kurulu tarafından, milletvekili seçildiklerine dair
derhal bir tutanak verilir. Bu tutanaklardan iki örneği de
Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına en seri vasıtayla gönderilir.
(İkinci cümle İptal: Ana.Mah.'nin 18/11/1995 tarih ve
E.1995/54, K.1995/59 sayılı Kararı ile.) Yüksek Seçim Kurulu
Başkanlığı tutanaklardan birini Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına verir.
Seçim Sonuçlarının Yayımı
Madde 37- Yukarıdaki maddenin birinci fıkrası uyarınca il
seçim kurullarından bilgi verildikçe, Yüksek Seçim Kurulu bu
bilgileri bekletmeden radyo ve televizyon ile derhal yayımlar.
Bütün illerden verilecek bilgiler tamamlanır tamamlanmaz,
tasdikli tutanak suretlerinin alınması veya itiraz varsa bu
itirazın incelenerek karara bağlanması beklenmeksizin, her
partinin kazandığı milletvekili sayısı ve milletvekili
seçilenlerin ad ve soyadları Yüksek Seçim Kurulunca Türkiye
Radyo ve Televizyonları ile derhal yayımlanır.
Seçim sonuçlarını gösteren tutanakların bütün illerden
gönderilmesi üzerine, Yüksek Seçim Kurulu, en kısa zamanda
Radyo ve Televizyon ve Resmi Gazete ile ikinci bir bildiri
yayımlanarak, iller ve seçim çevreleri itibariyle,
milletvekili seçilenlerin ad ve soyadlarını, seçmen sayısını,
oy kullanan seçmen sayısını, katılma oranını, geçerli oy
pusulası sayısını her parti ile bağımsız adayların
kazandıkları oy sayısını açıklar.
Devlete ait bütün ulaştırma ve haberleşme araçları, seçim
kurulları arasında seçimle ilgili haber, yazı, bilgi ve
malzemenin ulaştırılmasında öncelikle kullanılır.
Seçim Sonuçlarının Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı
Tarafından Yayımlanması
Madde 38- Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Yüksek Seçim
Kurulu tarafından kendisine verilecek belgelere dayanarak,
iller, seçim çevreleri ve ilçeler, seçim bölgeleri ve sandık
bölgeleri itibariyle, sandık kurulları tutanaklarında bulunan
bilgileri en geç, seçimi takip eden bir yıl içinde yayımlar.
Seçimin veya Tutanağın İptali
Madde 39- Oyların dökümüne, sayımına veya bu oyların partiler
ile bağımsız adaylara bölümüne ilişkin olarak milletvekili
tutanaklarına yapılan itiraz üzerine yeniden yapılan döküm,
sayım ve hesap sonucunda tutanakların iptaline karar verildiği
takdirde, yeniden yapılacak döküm, sayım ve hesap sonucuna
göre seçilmiş oldukları anlaşılanlara Yüksek Seçim Kurulu
tarafından tutanakları verilir.
Bir seçim çevresinde yapılan seçimin, seçim işlemleri
sebebiyle iptaline karar verildiği takdirde, o seçim
çevresinde yeniden seçim yapılır ve Yüksek Seçim Kurulu
seçimin iptaline dair kararla birlikte o çevrede, seçimin
yapılacağını Resmi Gazete ve diğer vasıtalarla derhal ilan
eder.
Bu ilandan sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar
günü oy verme günüdür.
Yukarıdaki fıkralar dışında milletvekillerinden bir veya
birkaçının tutanaklarının iptaline karar verildiği takdirde,
tutanakları iptal olunan milletvekilleri yerine, 34 ve 35 inci
madde esaslarına göre sıradaki adaya tutanak verilir.
Sırada olanlar yetmediği takdirde, açık kalan milletvekilleri
için Kanunun ara seçimi hakkında kabul ettiği hükümlere
uyulur.
Seçim Belgelerinin Saklanması
Madde 40- Hesaba katılan ve katılmayan ve itiraza uğramış olan
oy pusulaları, sayım ve döküm cetvelleri ve milletvekilliğine
seçilme tutanakları ve seçimle ilgili diğer her türlü evrak,
iki yıl süre ile ilçelerde ilçe seçim kurulu başkanı, illerde
il seçim kurulu başkanı tarafından saklanır ve Yüksek Seçim
Kurulunun talebi olmadıkça hiçbir yere gönderilemez.
BEŞİNCİ BÖLÜM - Çeşitli Hükümler
Bağımsız Adayların Emaneten Yatırdıkları Para Hakkında
Yapılacak İşlemler
Madde 41- (Değişik birinci fıkra: 27/10/1995 - 4125/20 md.)
Milletvekili seçimi sonucunda bağımsız adayın aldığı oy
seçilmesine yetmezse emanete alınan para Hazineye gelir
yazılır.
Ölen veya kanuni süre içinde adaylıktan vazgeçen veya
adaylıkları reddedilen veya yukarıdaki fıkrada belirtilen
sayıdan çok oy alan bağımsız adaylara veya kanuni
mirasçılarına seçimden sonra müracaat etmeleri halinde
emanetteki para geri verilir.
Özel Hüküm Bulunmayan Hallerdeki Uygulama
Madde 42- Bu Kanunda özel hüküm bulunmayan hallerde, 298
sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında
Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.
Yüksek Seçim Kurulu, milletvekili seçimlerinin sağlıklı ve
düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak amacıyla gerekli
ilke kararları almaya yetkilidir.
ALTINCI BÖLÜM - Değiştirilen Kanun Hükümleri
Madde 43- 26/4/1961 tarih ve 298 sayılı Seçimlerin Temel
Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun maddelerinde
bulunan "Cumhuriyet Senatosuna ilişkin hükümler" madde
metinlerinden çıkarılmıştır.
Madde 44-61 (Bu maddeler 24 Nisan 1961 tarih ve 298 sayılı
"Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında
Kanun"un 7, 14, 52, 103, 149, 151, 152, 153, 157, 159, 160,
161, 162, 164, 168, 169, 170 ve 180 inci maddelerinde
değişiklik yapılmasına dair olup adı geçen kanundaki yerlerine
iÅŸlenmiÅŸlerdir.)
Madde 62- (22 Nisan 1983 tarih ve 2820 sayılı "Siyasi Partiler
Kanununun geçici 6 ncı maddesinin değiştirilmesine dair olup
adı geçen kanundaki yerine işlenmiştir.)
YEDİNCİ BÖLÜM - Geçici Hükümler
Geçici Madde 1- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra
yapılacak milletvekili seçimi için oy verme günü 6 Kasım 1983
tarihidir.
Seçim döneminin başlangıç tarihi Yüksek Seçim Kurulunca,
yukarıdaki fıkrada belirtilen oy verme günü esas alınarak
tespit ve ilan edilir.
Yüksek Seçim Kurulu, bu Kanun ile 298 sayılı Seçimlerin Temel
Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ve 2820 sayılı
Siyasi Partiler Kanununun seçimlere ilişkin olarak tespit
ettiği süreleri kısaltarak uygulayabilir.
6 Kasım 1983 tarihinde yapılacak Türkiye Büyük Millet Meclisi
seçimlerinin bu Kanunun 6 ncı maddesinde öngörülen beş yıllık
süresinin hesabında, oy verme günü olarak Ekim 1983 ayının
ikinci Pazar gününün tarihi esas alınır.
Geçici Madde 2- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra
yapılacak ilk milletvekili seçiminde siyasi partilerin seçime
katılabilmeleri için büyük kongrelerini yapmış olmaları şartı
aranmaz. Ancak, Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilecek
seçim döneminin başlangıç tarihine kadar illerin en az
yarısında teşkilat kurmuş olmaları gerekir.
Geçici Madde 3- 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun geçici
dördüncü maddesinde, siyasi parti kurucuları üzerinde, Milli
Güvenlik Konseyinin incelemede bulunmak ve haklarında olumsuz
karar alınanların değiştirilmesini talebetmek yetkisi, aynı
kanunun geçici altıncı maddesine göre, bu Kanunun yürürlüğe
girmesini müteakip yapılacak ilk milletvekili genel seçimleri
için siyasi partilerin kurucular kurulunca tespit edilecek
milletvekilleri adayları hakkında da aşağıdaki esaslara göre
uygulanır.
a) Milli Güvenlik Konseyi; Siyasi Partilerce hazırlanan
milletvekili aday listelerini, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı
tarafından geçici olarak ilan edildiği tarihten itibaren oniki
gün içinde inceler.
b) Yukarıdaki (a) bendi hükümlerine göre yapılan inceleme
sonunda Milli Güvenlik Konseyince hakkında olumsuz karar
alınan milletvekili adaylarının isimleri ilgili siyasi parti
listelerinden çıkartılmak üzere Yüksek Seçim Kurulu
Başkanlığına bildirilir. Milli Güvenlik Konseyinin adaylar
hakkında aldığı bu karar kesindir.
c) (Değişik : 19/9/1983 - 155 No.lu M.G.K. kararı) (*) Milli
Güvenlik Konseyinin (a) bendi uyarınca ilk incelemesi
sırasında haklarında olumsuz karar alınması nedeniyle siyasi
parti aday listelerinden çıkartılan milletvekili adaylarının
yerine, ilgili siyasi partiler iki gün içinde yeni adaylarını
birer yedeği ile beraber sıralarını da belirtmek suretiyle
Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı aracılığıyla Milli Güvenlik
Konseyine bildirebilirler.
Milli Güvenlik Konseyi bildirilen bu adaylar üzerindeki
incelemesini yedi gün içinde tamamlar.
Yapılan inceleme sonunda Milli Güvenlik Konseyince adaylıkları
olumlu görülenlerin adları Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına
bildirilir.
--------------------------------------------------------------------------------
(*) İlgili Milli Güvenlik Konseyi Kararı, 21/9/1983 tarih ve
18168 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
--------------------------------------------------------------------------------
d) Kanunun siyasi partilerin seçimlere katılabilmelerine
ilişkin hükümleri saklı kalmak koşuluyla Milli Güvenlik
Konseyi tarafından olumsuz karar alınmak suretiyle listeden
çıkartılmış bulunan adaylar nedeniyle listenin, herhangi bir
nedenle tamamlanamamış olması o siyasi partinin kalan
adaylarla seçime katılmasına engel olmaz.
Geçici Madde 4- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra
yapılacak ilk milletvekili genel seçiminde; Milli Güvenlik
Konseyi, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından geçici
olarak ilan edilen listedeki bağımsız adayların durumunu, ilan
tarihinden itibaren oniki gün içinde inceler.
Hakkında olumsuz karar alınan bağımsız aday, listeden
çıkarılmak üzere Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilir.
Milli Güvenlik Konseyinin bağımsız adaylar hakkında aldığı bu
kararlar kesindir.
Geçici Madde 5- Bu Kanunun yürürlüğe girmesini müteakip,
yapılacak ilk milletvekili genel seçimlerinde, seçmenler
"Evet" mührünü sadece tercih ettiği siyasi partiye veya varsa
yalnızca bir bağımsız adaya ait özel daire içine basmak
suretiyle oylarını kullanırlar. Adaylar için tercih işareti
kullanılmaz.
Seçmen tarafından ilgili siyasi partiye ait özel daire içine
mühür basıldıktan sonra o partiye ait listede tercih
işaretleri konmuş ise bu işaretler oy pusulasını geçersiz
kılmaz.
Sayımın tutanağa geçirilmesi, ilçelerde, il seçim
kurullarındaki birleştirme işlemleri yukarıdaki fıkraların
esasları göz önünde bulundurularak yapılır.
34 üncü madde uyarınca partilerin kazandığı milletvekilleri
sayısı tespit edildikten sonra birleşik oy pusulasında yer
alan parti listesindeki sıraya göre o partiden
milletvekilliğine seçilenler tespit edilir.
Geçici Madde 6- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
en geç otuz gün içinde Yüksek Seçim Kurulu tarafından son
genel nüfus sayımı sonuçlarına göre, 4 üncü madde uyarınca
seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı
milletvekili sayısı tespit edilerek Resmi Gazete, radyo ve
televizyonla ilan edilir.
Geçici Madde 7- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki
ilk milletvekili genel seçimlerinde ilçe seçim kurulu, bir
başkan ile altı asıl ve altı yedek üyeden oluşur. İlçe seçim
kurulunun iki asıl ve iki yedek üyesi memurlar arasından, dört
asıl ve dört yedek üyesi seçim çevresinde seçime katılmış
siyasi parti üyeleri arasından seçilir. O seçim çevresinde
dörtten fazla siyasi parti seçime katılmış ise, ilçe seçim
kurulunun partili asıl üyelerinin hangi partilerden alınacağı,
ilçe seçim kurulu başkanı tarafından kura ile tespit edilir.
Bu halde partili yedek üyeler asıl üyelik alamayan siyasi
partilere öncelik verilmek suretiyle aynı şekilde kura ile
belirlenir.
Bir seçim çevresinde dörtten az siyasi parti seçime katıldığı
takdirde ilçe seçim kurulunun boş kalan üyelikleri, parti
üyesi olmayan ve bu görevi yapabilecek kişilerin seçilmesi
suretiyle tamamlanır.
Geçici Madde 8- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki
ilk milletvekili genel seçimlerinde sandık kurulu bir başkan
ile altı asıl ve altı yedek üyeden oluşur.
İlçe Seçim Kurulu Başkanı;
a) Sandık kurulunun başkanı ile iki asıl ve iki yedek üyesini
memurlar arasından,
b) Sandık kurulunun partili dört asıl ve dört yedek üyesini o
seçim çevresinde seçime katılmış bulunan siyasi parti üyeleri
arasından, seçer.
O seçim çevresinde dörtten fazla siyasi parti seçime katılmış
ise her sandık kurulu için ayrı ayrı olmak üzere ilçe seçim
kurulu başkanı tarafından kura ile sandık kurullarının asıl
üyeliğinin hangi siyasi partilere verileceği tespit edilir. Bu
halde sandık kurullarının partili yedek üyeleri asıl üyelik
alamayan siyasi partilere öncelik verilmek suretiyle aynı
ÅŸekilde kura ile belirlenir.
Sandık kurulu üyesi olarak görevlendirilecek memur
bulunamadığı veya o seçim çevresinde dörtten az siyasi parti
seçime katıldığı takdirde, kurulun boş kalan üyelikleri parti
üyesi olmayan ve bu görevi yapabilecek kişilerin seçilmesi
suretiyle tamamlanır.
Geçici Madde 9- Yapılacak ilk milletvekili genel seçimlerinde;
a) Önceden kütüğe yazıldıkları halde oy verme tarihinde
kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olanlar veya ceza
infaz kurumlarında hükümlü veya tutuklu olarak bulunanlar oy
kullanamazlar.
b) Yazım veya güncelleştirme sırasında hükümlü veya tutuklu
oldukları için kütüğe yazılmayanlardan, bilahare tahliye
edilenler oy verme gününden önceki onbeşinci gün saat 17.00'ye
kadar ikametgahlarının bulunduğu yer ilçe seçim kuruluna
tahliye edildiklerine ilişkin belge ile birlikte başvurmaları
ve oy verme yeterliğine sahip olmaları halinde sürenin geçmiş
ve kütüğün kesinleşmiş olmasına bakılmaksızın kütüğe ve
ikametgahlarının bulunduğu sandık listelerine dahil
edilmelerine ilçe seçim kurulunca karar verilir.
Geçici Madde 10- İlk milletvekili genel seçiminde kullanılacak
seçmen kütüklerinin yazım veya güncelleştirilmesi sırasında
yurt dışında bulunan Türk vatandaşları seçim gününden önceki
onbeşinci gün saat 17.00'ye kadar ikametgahlarının bulunduğu
yer ilçe seçim kuruluna pasaportlarıyla başvurmaları ve oy
verme yeterliğine sahip olmaları halinde sürenin geçmiş ve
kütüğün kesinleşmiş olmasına bakılmaksızın kütüğe ve sandık
listelerine dahil edilmelerine ilçe seçim kurullarınca karar
verilir ve durum hangi sandıkta oy kullanabilecekleri de
belirtilmek suretiyle pasaportlarına işlenir.
Geçici Madde 11- İlk milletvekili genel seçiminde kullanılacak
seçmen kütüklerinin yazım veya güncelleştirilmesi sırasında
er, onbaşı, kıta çavuşu veya askeri öğrenci oldukları için
kütüğe yazılmayanlardan; terhis edilen veya askerlikle ilişiği
kesilenler ile subay veya astsubay olanlar oy verme gününden
önceki onbeşinci gün saat 17.00'ye kadar ikametgahlarının
bulunduğu yer ilçe seçim kurullarına bu durumlarına ilişkin
belge ile birlikte başvurmaları ve oy verme yeterliğine sahip
olmaları halinde sürenin geçmiş ve kütüğün kesinleşmiş
olmasına bakılmaksızın kütüğe ve ikametgahlarının bulunduğu
sandık listelerine dahil edilmelerine ilçe seçim kurullarınca
karar verilir.
Geçici Madde 12- (Mülga : 23/5/1987 - 3377/14 md.)
Geçici Madde 13- (Ek : 21/11/1995 - 4135/1 md.) 10/6/1983
Tarih ve 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 27/10/1995
Tarih ve 4125 Sayılı Kanunla Değişik 20 nci maddesinin birinci
fıkrasındaki on günlük süre, 20 nci Dönem Milletvekili
Seçimlerinde onbeş gün olarak uygulanır ve bu süre
kısaltılamaz. Yüksek Seçim Kurulu seçim takvimi düzenlemesini
buna göre yapar.
Geçici Madde 14- (Ek : 23/11/1995 - 4138/3 md.; İptal: Ana.Mah.nin
1/12/1995 tarihli ve E. 1995/56, K. 1995/60 sayılı kararıyla.)
Seçimde Oy Kullanmayanlar
Madde 63- (Değişik : 28/3/1986 - 3270/35 md.) (*) Seçmen
kütüğünde kaydı ve sandık listesinde oy kullanma yeterliği
bulunduğu halde, Milletvekilliği genel ve ara seçimlerinde
meşru mazeretleri olmaksızın katılmayanlar, ilçe seçim kurulu
başkanı tarafından onbin lira para cezasıyla cezalandırılır.
Bu karar kesindir.
Yürürlükten Kaldırılan Kanunlar
Madde 64- 24/5/1961 tarih ve 304 sayılı Cumhuriyet Senatosu
Üyelerinin Seçimi Kanunu ile 25/5/1961 tarih ve 306 sayılı
Milletvekili Seçimi Kanunu ve bu kanunların bütün ek ve
değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 65- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 66- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
--------------------------------------------------------------------------------
(*) Bu maddede belirtilen para cezasının 20.dönem Milletvekili
Genel Seçimleri için 250.000 (ikiyüzellibin) lira olarak
uygulanacağı 27/10/1995 tarih ve 4125 sayılı Kanunun 22 nci
maddesiyle hükme bağlanmıştır.
|
|
|