Türkiye
Cumhuriyeti Anayasası
** |
Anayasa'daki en son değişiklik 23.7.1995 günü
TBMM'de kabul edilen 4121 sayılı Yasa ile yapılmıştır. Anayasa değişikliğini gerçekleştiren
yasa, 26 Temmuz 1995 günkü Resmi Gazete'de yayımlanarak 75'inci madde değişikliği
dışında yürürlüğe girmiştir. Değişen bu maddeler koyu renk yazılmış olarak
eklenerek son haline kavuşturulmuştur. |
YEDİNCi KISIM
SON HÜKÜMLER
I. Anayasanın değiştirilmesi, seçimlere ve halk
oylamasına katılma
MADDE 175 - (17.5.1987-3361) (**)-
Anayasanın değiştirilmesi Türkiye
Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından
yazıyla teklif
edilebilir. Anayasanın değistirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa
görüşülür. Değiştirme teklifinin kabulü Meclisin üye tamsayısının beste üç
çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür.
------------------
(*) Geçici Madde 21-22, 15.3.1973 gün ve 1699 sayili Kanunla
konmustur.
(**) Bkz. Anayasa Degisikliklerinin Halkoyuna Sunulmasi Hakkinda
23.5.1987 tarihi ve 3376 sayili Kanun (RG, 28 Mayis 1987, Sayi: 19473) Bunu degistiren
Kanun için bkz. 3468 sayili 7.8.1988 tarihli Kanun (RG, 13 Agustos 1988,
Sayi: 19898.)
Anayasanin degistirilmesi hakkindaki tekliflerin görüsülmesi ve
kabulü, bu maddedeki kayitlar disinda, kanunlarin görüsü lmesi ve kabulü hakkindaki
hükümlere tabidir.
Cumhurbaskani Anayasa degisikliklerine iliskin
kanunlari, bir daha
görüsülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderebilir. Meclis, geri
gönderilen Kanunu, üye tamsayisinin üçte iki çogunlugu ile aynen kabul ederse
Cumhurbaskani bu Kanunu halkoyuna sunabilir.
Meclisce üye tamsayisinin beste üçü ile veya üçte ikisinden az
oyla kabul edilen Anayasa degisikligi hakkindaki Kanun, Cumhurbaskani tarafindan Meclise
iade edilmedigi takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazetede
yayimlanir.
Dogrudan veya Cumhurbaskaninin iadesi üzerine, Meclis üyesi
tamsayisinin üçte iki çogunlugu ile kabul edilen Anayasa degisikligine
iliskin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaskani
tarafindan halkoyuna sunulabilir. Halkoylamasina sunulmayan Anayasa degisikligine iliskin
Kanun veya ilgili maddeler Resmi Gazetede yayimlanir.
Halkoyuna sunulan Anayasa degisikliklerine iliskin kanunlarin
yürürlüge girmesi için halkoylamasinda kullanilan geçerli oylarin yarisindan çogunun
kabul oyu olmasi gerekir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa degisikliklerine iliskin
kanunlarin kabulü sirasinda, bu Kanunun halkoylamasina sunulmasi halinde, Anayasanin
degistirilen hükümlerinden, hangilerinin birlikte hangilerinin ayri ayri oylanacagini da
karara baglar.
Halk oylamasina, milletvekili genel ve ara seçimlerine ve mahalli
genel seçimlere istiraki temin için, kanunla para cazasi dahil gerekli her türlü
tedbir alınır.
ALTINCI KISIM
SON HÜKÜMLER
II. Baslangıç ve kenar
baslıklar
MADDE 176 -
Anayasanın dayandığı temel görüş ve ilkeleri belirten başlangıç
kısmı, Anayasa metnine dahildir.
Madde kenar basliklari, sadece ilgili olduklari maddelerin konusunu
ve maddeler arasindaki siralama ve baglantiyi gösterir. Bu basliklar, Anayasa metninden
sayilmaz.
III. Anayasanın yürürlüğe girmesi
MADDE 177 - Bu Anayasa,
halkoylaması sonucu kabul edilip Resmi
Gazetede yayımlanması ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasası olur ve aşağıda gösterilen
istisnalar ile bu istisnalar yürürlüğe girmesine ait hükümler dışında bütünüyle
girer.
a) IKINCI KISIM II. Bölümdeki; kisi hürriyeti ve güvenligi,
basin ve yayimla ilgili hükümler, toplanti hak ve hürriyetleri,
III. Bölümdeki çalisma ile ilgili hükümler, toplu is
sözlesmesi, grev hakki ve lokavt ile ilgili hükümler,
Bu hükümler yeni kanunlari çikarildiginda veya mevcut kanunlarda
degisiklik yapildiginda ve her halde en geç Türkiye Büyük Millet Meclisi göreve
basladiginda yürürlüge girer. Ancak bu hükümler yürürl&uu ml;ge girinceye kadar
mevcut kanunlar ve Milli Güvenlik Konseyinin bildiri ve kararlari
uygulanir.
b) IKINCI KISIM'daki; siyasi faaliyette bulunma haklari ile siyasi
partilerle ilgili hükümler, bunlara dayali olarak yeniden hazirlanacak Siyasi Partiler
Kanununun;
Seçme ve seçilme hakki ise yine bu hükümlere dayali olarak
hazirlanacak Seçim Kanununun;
Yayimlanmasi ile yürürlüge girer.
c) üÇüNCü KISIM'daki; yasama ile ilgil hükümler ;
Bu hükümler ilk milletvekili genel seçimi sonucunun ilani ile
birikte yürürlüge girer. Ancak bu bölümdeki Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev
ve yetkilerine iliskin hükümleri, 29 Haziran 1981 gün ve 2485 sayili Kurucu Meclis
Hakkinda Kanun hükümleri sakli kalmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi göreve
baslayincaya kadar Milli Güvenlik Konseyince yerine getirilir.
d) üÇüNCü KISIM'daki: Cumhurbaskani basligi altindaki görev ve
yetkileri ile Devlet Denetleme Kurulu, Bakanlar Kurulu basligi altindaki tüzükler, Milli
Savunma, olaganüstü yönetim usulleri, idari basligi altindaki mahalli idareler ile
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu hariç diger hükümler ve Devlet Güvenlik
Mahkemeleri hariç yargiya iliskin bütün hükümler Anayasanin halkoylamasi sonucunda
kabulünün Resmi Gazetede ilani ile birlikte yürürlüge girer. Cumhurbaskani ve
Bakanlar kuruluna ait yürürlüge girmeyen hükümler Türkiye Büyük Millet Meclisinin
göreve baslamasi ile, mahalli idareler ile Devlet Güvenlik Mahkemelerine iliskin
hükümler ise ilgili kanunlarin yayimlanmasi ile yürürlüge girer.
|