|
|
|
|
|
Hacim Muhittin Çarıklı
|
|
Hacim Muhittin Çarıklı, (1881-1965) Türk idareci ve siyaset adamı.
Yunan işgalinin ilk günlerinden itibaren İç Batı Anadolu'da Kuvayi Milliye hareketlerinin organize edilmesine önderlik etmiş, son Osmanlı Meclisi Mebusan'ında ve ardından 8 dönem TBMM'de milletvekilliği yapmış Milli Mücadele kahramanı, idareci ve ve devlet adamıdır.
1881 yılında Uşak'ta dünyaya geldi. İzmir Mülkiye İdadisi'ni ve İstanbul Mülkiye Mektebi'ni bitirdi (1904) . Osmanlı Devleti'nin son yıllarında mülki amirlik kariyeri yaptıktan sonra 1. Dünya Savaşı esnasında (1917) Suriye'de Deraa mutasarrıflığında bulundu.
I. Dünya Savaşı sonunda, Balıkesir mutasarrıflığına atandı, ancak İttihat ve Terakki üyesi olduğundan Damat Ferit Paşa hükümetince görevden alındı (1919) . 15 Mayıs 1919'da Yunan askerleri İzmir'e çıktığında Hacim Muhittin Bey Balıkesir'de mutasarrıftı. Düşmanın İzmir'de kalmayacağı, içerilere doğru ilerleyeceği besbelliydi. Hacim Muhittin Bey bölgenin faal ve yurtsever olarak tanınmış kişilerinden Vasıf Çınar, Mehmet Vehbi Bolak, Hulusi Darblı, Hamdi Köprülü beylerle temasa geçerek Balıkesir'de bir milli kongrenin toplanmasına önayak oldu. Balıkesir Kongresi bazı konularda Erzurum Kongresinden de atak görünüyordu. Burada alınan kararların uygulanmasına hemen geçildi. Hacim Muhittin Bey, Ağustos başında Nazilli'de toplanan 2. ve Ağustosun 16'sı ile 25'si arasında Alaşehir'de toplanan 3. Kongreye de öncülük etti. Böylelikle de bölgede Kuvayı Milliye'nin önderliğini yapmış oldu.
Kurduğu örgütün mücadeleyi sürdürdüğü günlerde Hacim Muhittin Bey Meclisi Mebusan'a katılmak üzere İstanbul'a gitti. Ancak bu görevi uzun sürmedi ve işgal kuvvetlerinin yasama organını dağıtmasından (1920) sonra Ankara'ya geçerek orada açılan birinci TBMM'de çalışmaya başladı. Bursa düşmanın eline geçtiği günlerde (8 Eylül 1920) orada valiydi. Bursa'nın Yunanlılar tarafından işgal edilmesi üzerine TBMM'de ağır eleştirilere uğrayarak suçlandı. Ancak, Mustafa Kemal Paşa'nın araya girmesiyle yargılanması önlendi. Hacim Muhittin Bey Meclis'teki yerini 1920'den başlayarak 1950'ye kadar korudu ve bu arada 4 sayılı Konya ve Şark İstiklal Mahkemesine başkanlık etti (1922-1926) . 1950'den sonra siyasi hayattan çekildi. 1965 yılında İzmir'de öldü.
x
|
|
|
|
